در جستجوی زمان از دست رفته
مارسل پروست
(Marcel Proust (1871–1922
ترجمه مرحوم مهدی سحابی
در جستجوی زمان از دست رفته اثر رماننویس فرانسوی مارسل پروست است. نوشتن این رمان ۱۴ سال به طول انجامیده و بلندترین رمان جهان محسوب میشود. در این داستان، پروست به دنبال درک معنای زندگی یا فلسفه زندگی است. او میخواسته که با شناسانیدن قدرشناسی از زندگی، به سهم خودش خدمتی به بشریت بکند. در این رمان او سه منبع برای درک معنای زندگی ارایه میدهد:
یکی موفقیت در اجتماع و زندگی که عموما با ستاره شدن و پول دار شدن درک میشه ولی در نهایت میفهمه فضیلت و رذیلت رو بین آدمها بدون توجه به ثروت و شهرت تقسیم کردهاند.
دومین منبع رو در عشق جستجو میکنه و عاشق دختری میشه و معنای زندگی رو در عشق ورزیدن به معشوق جستجو میکنه ولی در میابد که این منبع هم برای او رضایت ماندگاری نداره و تنهایی همه گیره و ما زوار تنهایی هستیم که در تاریکی جستجو می کنیم .
گزینه پیروز و سو م او برای درک معنای زندگی هنر است و به قول او، هنرمند لایق ستایش است .
نقطه مقابل ما با هنر عادت و آشنایی است. بچه ها هنوز رنجور عادت نشده اند برای همین است که از دیدن چالهای آب، ماسه و نون تازه به وجد میآیند ، ولی ما آدم بزرگا ناز پرورده شدیم و برای همین است که دنبال محرک های قویتری مثل شهرت و عشق هستیم .ولی چاره کار به نظر او زنده کردن قدرت قدرشناسی و حس کودکی در بزرگسالی است .دریدن حجاب عادت ها و آغاز درک و قدرشناسی از زندگی روزانه با حساسیتی جدید. به نظر پروس این کاری است که گروهی از مردم همیشه میکنن. هنرمندا خوب می دانند که چگونه عادت رو کنار بگذارند و زندگی رو به جایگاه شایسته اش بر گردانند. موضوع این است که به دنیای خودمون به سخاوت یک هنرمند نگاه کنیم .یعنی لذت بردن از چیزهای کوچک مثل آب ، آسمون و ..
اتفاقی نیست که نقاش محبوب او فرمیر(Johannes Vermeer) بود که به چشم آوردن جادوی کارهای روزمره کار اوست. برخی نوشته های پروست توصیف افسون امور روزمره است . مثلا نگاه کردن به بازی نور روی سطح آب.
یک روز با خوردن کیک مدلن(Madeleine cakes)، جویباری از خاطره ها توی ذهنش جاری میشه و بهش امید و قدرشناسی میده . لحظه یا دم پروسی (a proustian moment)، دمی ناخواسته یا آتشین که در یک بو مزه یا لامسه سر بر میاره و با قدرت ما رو صدا میکنه. دم پروسی میگه که دلخوشی ها ها کم نیست ، چشم ها رو باید شست، یادمون رفته زنده بودن چطوریه. زندگی یعنی به تموم معنا زنده بودن.
منبع: فیلم
مطالعه بیشتر :
معرفی کتاب «پروست چگونه میتواند زندگی شما را دگرگون کند»
مترجم : مهدی میناخانی، نویسنده : اَلَن دو باتن (به فرانسوی: Alain de Botton)