پری در اسطوره‌

پری به عنوان زن ـ ایزد آب، خدای مادینه و موجود عجیب‌الخلقه دریایی با سرشتی جادوگرانه و اعجازگر در اسطوره‌های جهان‌دیده می‌شود. در اساطیر یونانی پری یا حوری دریایی، موجودی زیبا و فریبکار است که دریانوردان را اغوا می‌کند ^[۲۶] و به صورت خون‌آشام گورستان‌ها، روان مردگان را به جهان فرودین می‌برد. پیکرۀ خیالی پری را بر تابوت‌های سنگی رومنقش می‌کردند. ^[۲۷]

عکس  از وبلاگ احساس آب

پری در رمزپردازی‌های اسطوره‌ای آب در اساطیر ایران و یونان و بین‌النهرین نقشی مستمر و آشکار دارد. در اساطیر بین‌النهرین «انسان دریایی» یا «ماهی ـ انسان» که آن را کولولو می‌نامیدند، همان پری دریایی است که بالاتنه، سر و بازویش انسان، و پایین پیکرش ماهی است و رابطه‌ای نزدیک با الاهه آب (اِئا)، و نقشی محافظتی ـ جادویی دارد. انسان دریایی در آثار برجامانده از دورۀ هخامنشیان و سلوکیان هم دیده می‌شود. در آثار هنری دوره‌های نوبابلی و نوآشوری و بابلی کهن پیکره‌های «ماهی ـ زن) تصویر شده است که آن را کولیل تو می‌نامیدند. 

در اسطوره‌های یونانی «نمف» ها (که احتمالاً همسان پری ایرانی است) الاهه‌های آب و چشمه‌سارها و فواره‌ها هستند که در زیرسایه درختان و در جنگلها و بیشه‌زارها زندگی می‌کنند. آنها نیرویی جادویی دارند و به پهلوانان و قهرمانان کمک می‌کنند. در بسیاری از حماسه‌های کهن یونان، مادران قهرمانان در شمار نمفها و موجوداتی برتر از قوای طبیعی هستند که به رموز قهرمانی آشنایند. ^[۲۸]

در برخی اسطوره‌های ایرانی پریان در دریا می‌زیند و از دریا به درمی‌آیند و با آتش مقدس «آذر برزین» به ستیز می‌پردازند. پریها در دریاچه کاسئویه هستند و رحم زنان و دختران دوشیزه را که در گاهنبار خاصی در آب دریاچه آب‌تنی کنند، پالوده و زایا می‌کنند و دوشیزگان، از تخمه زردشت که در دریاچه نگهداری می‌شود، سوشیانتها را می‌زایند. ^[۲۹] به نظر می‌رسد که این اسطورۀ ایرانی ریشه در باورهای آیینی مردم، پیش از رواج آیین زردشتی داشته باشد که در آن، پری نماد نیکویی، بارندگی، زایش و آب بوده است. در رمزپردازی‌های اسطوره‌ای آب در جنوب هند نیز فرشتگان و پریان دریایی ـ که اصطلاحاً ناگی (شاه بانو با بوی ماهی) نامیده می‌شود ـ موجوداتی با قدرت جادویی ـ مذهبی هستند که در قعراقیانوسها می‌زیند و به قهرمانان نیرو و قدرت جادویی می‌دهند. ^[۳۰]

عکس  از وبلاگ احساس آب

پاورقی:

(۲۷) طباطبایی اردکانی، محمود، فرهنگ عامه اردکان، تهران، ۱۳۸۱ش. 
(۲۸) طرسوسی، محمد، داراب نامه، به کوشش ذبیح‌الله صفا، تهران، ۱۳۵۶ش. 
(۲۹) غیاث‌اللغات، غیاث‌الدین محمد رامپوری، بمبئی. 
(۳۰) فرخی سیستانی، دیوان، به کوشش محمددبیرسیاقی، تهران، ۱۳۵۵ش. 

منبع : پری

عکس  از:ابراهیمی پور فرسنگی، مریم ؛ نادعلیان، احمد (1391) "بازتاب باورهای مرتبط با آب در آثار هنری ایلامیان، فصلنامه علمی-پژوهشی نگره شماره 21 بهار 91