آب، سفر و سلامت

تاجیکستان: خواجه آبگرم

خواجه آبگرم  در منطقه ای  بسیار زیبا، دیدنی و کوهستانی در ارتفاع 2300 متری قرار گرفته است. تورهای آب درمانی تاجیکستان به مدت یک هفته و زیر نظر پزشکان متخصّص برگزار می‌شود. بر اساس نظر کارشناسان تنها آب گرمی که شبیه به خواجه آبگرم تاجیکستان می‌ّباشد، آبگرم شامونی فرانسه بوده و هیچ آبگرم دیگری در دنیا خواص این آبگرم را ندارد.

نیتریک-سیلیس، شور، هیدروکربنات، سولفات سدیم، کلسیم و... عناصر تشکیل دهنده‌ی آب هستند.

درجه‌ی 45 تا 66 درجه سانتی‌گراد برای حمام کردن مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر لیتر از آب محتوی نیم‌گرم از نمک حل شده می‌باشد. چشمه‌های آب‌گرم معدنی خواجه‌آب‌گرم زمان زیادی است که شناخته شده‌اند. آنها از منطقه‌ی گسلی و محلّ تلاقی سنگ خارا‌های قرمز سرچشمه می‌گیرند. در مساحتی حدود 400 متر نزدیک به 40 چشمه وجود دارد که در آنجا 7 چاه حفر شده است. دمای آب ترکیبی از بخار‌گرم و رادون بسیار داغ بوده و به 92 درجه‌سانتی‌گراد می‌رسد. برای اوّلین‌بار خروج بخار رادون در سال 1930 اتفاق افتاد. یک سوراخ در زمین و در نزدیکی یک سنگ وجود دارد که یک نفر به راحتی در  آن سوراخ جا می‌گیرد. این نوعی سرداب است که در آن آب‌های‌گرم معدنی از اعماق زمین می‌جوشد.برای مقاصد درمانی شخص بایستی لباس‌هایش را از تن درآورده و با کتی از پوست گوسفند وارد چاه شود. بعد از چند دقیقه سونا شخص از چاه بیرون می‌آید. چنین رویه‌ای 2 الی3 مرتبه در روز تکرار می‌شود. هم اکنون این معالجه زیر نظر کادر پزشکی شایسته انجام می‌شود. بیماری‌های نقرس، مفصل، ماهیچه و دستگاه سیستم عصبی، بعلاوه اختلالات در بیماری‌های زنان در این مکان معالجه می‌شوند.(طرقبه آنلاین)

تاجیکستان‎: چهل و چهار چشمه،شهرک بیشکِنت ناحیۀ  شهرتوس در جنوب تاجیکستان  

رمز و راز چهل و چهار چشمه و باشندگان آب‌هایش به این منطقه حالت تقدس و تبرک داده‌است. مردم محلی و حتی محل‌های دوردست، اگر به عارضه‌ای گرفتار شوند، در آب چهل و چهارچشمه غسل می‌کنند و جالب این جاست که در بیشتر موارد با اخلاصی که به خاصیت طبی این آب‌ها دارند، درمان می‌یابند. به ویژه آنانی که مشکل بینایی دارند، با ایمان و اخلاص با آب این چشمه، چشم‌هایشان را می‌شویند، تا شاید آب مبارک معجزه‌ای به عمل آورد.

از آب چهل و چهار چشمه برای تفأل(تفعل) هم استفاده می‌شود. باورمندان نیتی می‌کنند و دست در آب می‌اندازند و بی‌درنگ تعدادی سنگ ریز آن را بیرون می‌آورند. اگر شمار سنگ‌ها جفت باشد، آرزوی آنها برآورده می‌شود، و اگر فرد، ناکام خواهند شد. شاید به بیان دیگر بتوان چنین گفت که: حرمت این چشمه پیش مردم محلی ضامن پاکیزگی آب آن است. برای مطالعه بیشتر به این نشانی اینترنی نگاه کنید.

ایران:لاریجان، چشمه آب گرم آب اسک

این آب گرم در روستایی به همین نام از بخش لاریجان قرار گرفته و دارای ترکیبات اسید کربنیک و بیکربنات دوسود است. پیرامون این چشمه قشرهای آهکی پدید آمده که به مرور زمان به سنگ های مرمر تبدیل شده است. این آب گرم برای درمان امراض جلدی از فبیل اگزما و زخم‌های کهنه توصیه شده است. علاوه بر آب گرم فوق ، آب معدنی های دیگری نیز در آب اسک وجود دارد که برای رفع امراض جلدی و گوارشی توصیه شده اند.(سایت لاریجان)

ایران: نیشابور، روستای دیزباد بالا، مراسم نوحصار 

جمعه آخر مرداد پررونق ترین روز دیزباد در سال است،  مردم دیزباد چشمه ای دارند که آن را مقدّس می دانند. منبع

برای مطالعه بیشتر :     حسینی، سید ابوالفضل ، مراسم نوحصار در روستای دیزباد علیا،  نشانی اینترنتی

افغانستان: بند امیر

دریاچه بی نظیر «بند امیر» در 75 کلیومتری شهر بامیان در مرکز افغانستان قرار دارد و یکی از زیباترین سدها و دریاچه‌های جهان محسوب می‌شود. به گزارش خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس، بند امیر در افغانستان که به عنوان اولین پارک ملی افغانستان نیز یاد می‌شود، از بهترین مناطق گردشگری این کشور محسوب شده و این منطقه از قداست مذهبی خاصی نیز برخوردار است. آب این دریاچه از میان سنگ‌های آهکی می‌جوشد و مساحت آن نزدیک به 10 هزار هکتار است و در ارتفاع 2923 متری از سطح دریا قرار دارد. طبق باور مردم این مناطق، بند امیر توسط امام علی (ع) ساخته شده و لقب امیر نیز از لقب امام علی (ع) گرفته شده است و وجه تسمیه بندهای دیگری که به این دریاچه می‌ریزد و یا از آن سرچشمه می‌گیرد نیز مربوط به داستانی می‌شود که مردم منطقه برای آن دارند. آب 18 نهر بلخ از این بند سرچشمه می‌گیرد و یکی از سدهای طبیعی معروف جهان است که عمق دریاچه آن به بیش از 30 متر می‌رسد. دریاچه بند امیر در شمال غرب بامیان و محصور در میان سلسله کوه‌های هندوکش و کوه‌های بابا قرار دارد و دیوارهای اطراف این بند که به صورت طبیعی از سنگ‌های رسوبی شکل گرفته است، جلوه و شکوه خاصی به آن بخشیده و چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. «محمد عظیم عظیمی» در کتاب «جغرافیای افغانستان» در مورد بند امیر نوشته است که این دریاچه زیبا در دامنه‌های کوه بابا، در فاصله 75 کلیومتری غرب شهر بامیان و 20 کیلومتری شمال شرق مرکز بخشداری یکه ولنگ واقع شده است. بند امیر از 5 دریاچه به هم پیوسته به نامهای بند هیبت، بند قنبر، بند غلامان، بند ذوالفقار و بند پنیر تشکیل شده است و در ارتفاع 3 هزار متری از سطح دریا قرار گرفته است که از این لحاظ در جهان کم نظیر و قابل توجه است. در کنار دیوار غربی «بند هیبت» چشمه‌ای وجود دارد که با نام «چشمه شفا» نام گرفته است و آب آن به قدری سرد است که حتی در فصل تابستان به سختی می‌توان دست خود را در آب نگه داشت. طبق نوشته «محمد عظیم عظیمی» این دریاچه سر چشمه رودخانه بلخاب است و بسیاری از مناطق شمال افغانستان از جمله ولایت بلخ را آبیاری می‌کند و انواع ماهی نیز در این دریاچه وجود دارد. «حسن پولادی» در کتاب هزاره ها، دریاچه بند امیر را اینگونه معرفی نموده است: بند امبر از چشمه معروف «کپرک» در شمال بند ذوالفقار در رشته کوه بند امیر شروع می‌شود و بعد از الحاق به «دره سرخک» به سمت شمال افغانستان جریان می‌یابد و در ادامه مسیر، رود «سیاه دره» به آن می‌ریزد و آنگاه در پای «کوه حصار» در یکه ولنگ به سمت شمال غربی تغیر مسیر می‌دهد تا اینکه به «دهن خاسان» رسیده در نهایت مسیر شمال را تعقیب می‌کند و بعد از عبور از «دهن شرشری» در غرب مجدداً در راستای شمال غربی قرار می‌گیرد تا اینکه به «دهن چاشت» می‌رسد و از آنجا برای آخرین بار تغیر مسیر داد به سمت شمال افغانستان، به سوی دیار بلخ طی طریق می‌کند. «مزار بند امیر» که به قدمگاه حضرت علی(ع) معروف است نیز به این منطقه قداست خاصی بخشید و طبق برخی از نوشته‌ها در این مزار قبور تعدادی از اجداد سادات بند امیر وجود دارد و مردم خاک آن را به صورت تبرک برداشته و طلب حاجت می‌نمایند. در سال 1385 خورشیدی دریاچه بند امیر توسط حامد کرزی رئیس جمهور سابق افغانستان به عنوان اولین پارک ملی این کشور اعلام شد و از آن پس از این دریاچه به عنوان اولین پارک ملی افغانستان شناخته می‌شود و اینک همه ساله جهانگردان و مسافران زیادی از این دریاچه بازدید می‌نمایند. طبق گفته مسئولان دولت افغانستان، قرار است این پارک به یک مرکز تفریحی بزرگ تبدیل شود و ساخت یک هتل و باسازی زیارتگاهی که در کنار بند قرار دارد و همچنین ساخت پیاده رو و آسفالت کاری جدول‌های کنار جاده از عمده فعالیت‌هایی است که قرار است در آینده در این منطقه صورت گیرد. در سال‌های اخیر، صدها هکتار از زمین‌های حفاظت شده و فضای سبز این منطقه توسط مردم تخریب شده است و طبق گفته مسئولان کشاورزی و حفاظت محیط زیست افغانستان مردم منطقه تپه‌های سر سبز بند امیر را با تراکتور شخم زده و در آن گندم کشت نموده‌اند. رئیس محیط زیست ولایت بامیان چندی قبل اعلام نمود که تخریب مناطق حفاظت شده بند امیر افزون بر کاهش فضای سبز منطقه، باعث سرازیری بهمن، لغزندگی، جاری شدن سیلاب‌ها و از بین رفتن زیبایی‌های طبیعی شده است. اما مردم منطقه نیز ضمن انتقاد از مسولان دولتی می‌گویند وقتی دولت هیچ کمکی به ما نمی‌کند و گندم در اختیار ما نمی‌گذارد ما مجبور می‌شویم که مناطق حفاظت شده را کشت نماییم.

منبع: خبرگزاری فارس